آیا ربات ها خطرناک هستند؟
نقش ربات ها در زندگی انسان
Robotics4EUیک پروژه ۳ ساله است که بودجه آن توسط اتحادیه اروپا تامین میشود و از پذیرش گسترده رباتهای مبتنی بر هوش مصنوعی در ۴ بخش حمایت میکند: مراقبتهای بهداشتی، بازرسی و نگهداری زیرساختها، کشاورزی-غذایی، و تولید سریع. (تولید چابک یا تولید سریع، یک روش تولید است که تمرکز بسیار زیادی بر پاسخ سریع به مشتری دارد.
در واقع تولیدکنندهها در این روش تولید، سرعت و چابکی را به یک مزیت رقابتی کلیدی تبدیل میکنند.
یک شرکت چابک در موقعیت بسیار بهتری برای بهرهگیری از فرصتهای کوتاه و تغییرات سریع در تقاضای مشتریان قرار دارد.) بنابراین،Robotics4EU ، اطلاعاتی درباره جنبههای غیرتکنولوژی در رباتیک را از طریق برگزاری مجموعهای از کارگاهها برای مشارکت جامعه تحقیقاتی، نمایندگان صنعت و شهروندان افزایش میدهد.
کارگاه آموزشی «رباتها: دوست ما هستند یا دشمن ما؟ و تأثیر اجتماعی رباتیک در بازرسی و نگهداری» که در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۲ برگزار شد، به مشکل تعامل بین رباتها و انسانها پرداخت.
چگونه میتوان تأثیر واقعی رباتیک را بر جامعه خود ارزیابی کرد؟
چگونه میتوان تصمیم گرفت که آیا رباتها خطرناک هستند و ممکن است زندگی انسانها را پیچیده کنند؟
جامعه تا چه حد فناوریهای رباتیک را که به سرعت درحال پیشرفت هستند میپذیرد؟
همه این مسائل در این کارگاه مطرح شد. حدود ۳۰ نفر در این کارگاه شرکت کردند که ۶۵٪ آنها متعلق به جامعه تحقیقاتی و ۱۰٪ متعلق به نمایندگان صنعت بودند.
حدود ۲۵ درصد را نیز عموم مردم تشکیل میدادند.
شرکتکنندگان از ۲۳ کشور مختلف بودند که بیشتر آنها از کشورهای اروپایی در این کارگاه حضور داشتند.
چگونه به هوش مصنوعی قابل اعتماد، دسترسی پیدا کنیم؟
کارگاه با ارائه پروژه و یک جلسه با مشارکت فکری شرکتکنندگان در بحث آغاز شد.
سپس چهار سخنران متخصص نیز، تخصص خود را با شرکتکنندگان به اشتراک گذاشتند.
اولین سخنران، Roberto Zicari، استاد وابسته در دانشگاه علوم کاربردی آرکادا در هلسینکی و استاد کمکی در دانشگاه ملی سئول بود.
همچنین، او تیمی از کارشناسان بینالمللی را رهبری میکند که فرآیند ارزیابی برای هوش مصنوعی قابل اعتماد را به نام Z-Inspection تعریف کردند.
این سخنران ۴ اصل اساسی را که در چارچوب اتحادیه اروپا نهفته است، فهرست کرد: احترام به استقلال انسان، پیشگیری از آسیب، عدالت و توجیهپذیری.
همچنین، ۷ الزام اصلی در اتحادیه اروپا، نسبت به هوش مصنوعی قابل اعتماد، وجود دارد: مسئولیت پذیری؛ رفاه اجتماعی و محیطی؛ تنوع، عدم تبعیض و عدالت؛ شفافیت، حفظ حریم خصوصی و حاکمیت دادهها، استحکام فنی و ایمنی. علیرغم الزامات موجود، چارچوب اتحادیه اروپا، ماهیت در حال تحول فناوریها را در نظر نمیگیرد و با توجه به ویژگیهای حوزههای مختلف، زمینهسازی نمیشود.
همانطور که Roberto تاکید کرد، به همین دلیل است که Z-inspection از یک رویکرد جامع استفاده نمود و فرآیند اُرکستراسیون را ایجاد کرد که به تیمهای متخصص کمک میکند تا به مفاهیم اخلاقی، قانونی، فنی و دامنه استفاده از محصولات یا خدمات هوش مصنوعی دسترسی پیدا کنند.
این فرآیند میتواند در کل چرخه حیات هوش مصنوعی به کار گرفته شود و از سناریوهای فنی-اجتماعی برای شناسایی مسائل استفاده کند.
سپس، تیم کارشناسان برای هوش مصنوعی قابل اعتماد (بر اساس مقولههای اخلاقی تعیین شده توسط دستورالعملهای اتحادیه اروپا برای هوش مصنوعی قابل اعتماد) نقشه میکشند، آن را اجرا کرده و حل میکنند. (درواقع توصیههایی به ذینفعان ارائه میدهند).
در آغوش گرفتن همکاران دیجیتال آینده!
دومین سخنرانی را Maarit Sandelin که به عنوان مدیر شبکه اروپایی در SPRINT Robotics با تمرکز بر نوآوری علم رباتیک کار میکند، ارائه کرد.
Maarit توضیح داد که SPRINT Robotics یک ابتکار صنعت محور است که توسعه، در دسترس بودن و کاربرد رباتیک در بازرسی و تعمیر و نگهداری را در سراسر جهان رواج میدهد.
۴ کانون اصلی وجود دارد که شامل بهبود ایمنی، اجتناب از هزینه زیاد و کاهش آن، بهبود عملکرد محیطی، و بهبود عملکرد کلی میشود.
Maarit تأکید کرد که کووید-۱۹ قطعاً علاقه کسبوکارها را به راهحلهای رباتیک، افزایش داده است.
در وبلاگ علم رباتیک در برابر کرونا، کاربرد رباتیک در بیماری کرونا را بیان کردیم.
در مجموع ۸۸ درصد از کسبوکارها در سراسر جهان برای افزایش کارایی و ایمنی برنامهریزی میکنند تا از اتوماسیون رباتیک در زیرساخت خود استفاده کنند.
همچنین، افزایش ۱۲ درصدی در حمل و نقل رباتها در سراسر جهان وجود خواهد داشت و رباتهای مشارکتی (کوبات) تا سال ۲۰۲۵، ۳۴ درصد از کل فروش رباتها را تشکیل خواهند داد.
این سخنران متذکر شد که رباتها میتوانند بسیاری از فعالیتهای خطرناک بازرسی و نگهداری را انجام دهند و کارایی آنها، عمدتاً از مرحله آمادهسازی حاصل میشود.
با این حال
موانع اصلی برای یکپارچهسازی راهحل رباتیک در عملیاتها، مقررات هستند.
در برخی از کشورها، استفاده از رباتیک توسط قانونگذار یا براساس تفاسیر آن کشور، مجاز نیست که به نوبه خود مشکلاتی را برای ارائهدهندگان خدمات و فنی ایجاد میکند.
Maarit قویاً معتقد است که تغییرات سیاست برای کمک به پذیرش رباتها لازم و ضروری است.
موانع دیگری نیز برای پذیرش گسترده وجود دارد.
شرکتها باید نیروی کار خود را کاهش دهند، مکانی را که یک شرکت در آن فعالیت میکند، یا حتی کل زنجیره ارزش را اصلاح کنند.
همچنین، شکافهای مهارتی در بازارهای کار محلی نیز به عنوان یک خطر بالقوه دیده میشود که مستلزم آموزش مناسب است.
Maarit در مورد جابجایی مشاغل اظهار داشت که این امر ادامه خواهد یافت و ۸۵ میلیون شغل تا سال ۲۰۲۵، جابجا خواهد شد.
اما با این حال
ممکن است ۹۷ شغل به دلیل تقسیم کار جدید بین انسان و ماشین ظاهر شود.
Maarit گفت که باید به کارمندان نشان داده شود که رباتیک خیلی خوب یا خیلی بد نیست و یاد گرفتن مهارت جدید، ممکن است حتی به نجات یک شغل کمک کند.
پروژه BugWright2
در نیمه دوم کارگاه، پروژه BugWright2 که بازرسی رباتیک مستقل و تعمیر و نگهداری بدنه کشتی و مخازن ذخیرهسازی را انجام میدهد، ارائه شد.
Alberto Ortiz Rodrigez، که به عنوان استاد دانشگاه جزایر بالئاریک کار میکند، اطلاعاتی در مورد اهداف و فعالیتهای اصلی پروژه ارائه کرد.
این پروژه دارای رویکردی ۵ مرحلهای است: تخصیص وظایف چند رباتی؛ برنامهریزی ماموریت؛ بازرسی مستقل؛ پسپردازی دادهها و تولید دادههای عملی؛ و تعمیر و نگهداری که شامل تمیز کردن بدنه، واقعیت افزوده، علامتگذاری نقصها میباشد.
Alberto چند نمونه از رباتهایی را نشان داد که وظایف مختلفی را انجام میدهند.
در نهایت، این سخنران بر اهمیت این پروژه تأکید کرد و ۴ تأثیر بالقوه را در نظر گرفت:
- اول، نشان میدهد که چگونه فناوریهای چند رباتی خودکار، میتوانند در یک مسئله صنعتی بزرگ به کار گرفته شوند.
- دوم، چنین فناوریهایی منجر به کاهش هزینه میشوند: صرفهجویی در سوخت، هزینههای خدمات کمتر، بدون هزینههای اضافی.
- سوم، تأثیر زیست محیطی مثبتی دارد؛ زیرا، کشتیها و مخازن را ایمنتر میکند. به مصرف سوخت کمتر و نیاز کمتر به استفاده از ضد رسوب نیز کمک میکند.
- در نهایت، این بازرسیهای خودمختار، توسط سازمان جهانی دریانوردی (UN) تنظیم میشود.
انسان-ربات-همکاری: دیدگاه هایی از روانشناسی کاری و سازمانی
آخرین سخنرانی را Thomas Ellwart که به عنوان پروفسور در دانشگاه تریر کار میکند، انجام داد.
او به موضوع تعامل بین رباتها و انسانها پرداخت.
سخنران ضمن طرح موضوع اصلی کارگاه «آیا رباتها دوست ما هستند یا دشمن ما؟»، به این نکته توجه داشت که نیاز به تعریف معیاری از دو واژه «دوست» و «دشمن» یا به عبارتی معیارهای عملکردی/ناکارآمدی وجود دارد که منظور همان تعامل انسان و ربات (HRC) است.
برای روانشناسان، موضوع مهمی که باید در HRC ارزیابی شود، وظیفه بسیار خاص کارمندان در کشتی است. توماس متقاعد شده است که نیاز به انعکاس مدلهای انتزاعی راهحلهای رباتیک از دیدگاه کاربر در محل وجود دارد.
وقتی در مورد معیارهای HRC عملکردی صحبت میکنیم، باید:
- تسهیل در اجرای درست وظایف
- حفظ سلامت و افزایش ایمنی
- ارتقای رفاه فردی
- توسعه مهارتها و تواناییهای انسانی
- از تقاضاهای کمتر یا بیشتر از حد، کارهای مجزا، موانع کار و غیره اجتناب کنید.
با این حال، استقلال بالای ربات باعث برخی اثرات ناکارآمد میشود، مانند اخراج نیروهای انسانی به دلایل ایمنی، کاهش امکانات برای آموزش مهارتها، مسئولیتهای واکنش در صورت خرابی یا اختلال در امور، و وظایف باقیمانده با کیفیت پایین.
به این ترتیب، انسانها از انجام وظیفه کنار گذاشته میشوند، اما همچنان مسئول خرابی سیستم هستند.
به این ترتیب، استقلال بالا وابستگی متقابل بالایی بین وظایف انسان و رباتها ایجاد میکند.
اگر یک ربات خراب شود، یک کار در معرض خطر است، که ممکن است انجام این وظایف را به تعویق بیندازد.
همچنین، توماس تأکید کرد که برداشت از این موضوع، دوگانه است: یعنی اعتماد بیش از حد به اندازه بیاعتمادی خطرناک است.
برای انعکاس همه معیارها، روانشناسان به وظایف خاص نگاه میکنند و از خود میپرسند که ربات چقدر استقلال دارد و چه وظایفی را انجام میدهد.
آیا کار آنها تصمیمگیری است یا صرفاً نظارت و اجراست؟
بنابراین
از دیدگاه کاربر، عوامل مهمی وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند:
- Taks (اثربخشی کم، هزینههای بالا، موانع)
- تکنولوژی (قابلیت اطمینان، دقت، نیازهای تعمیر و نگهداری)
- انسان (به عنوان مثال اعتماد، کنترل، بار شناختی: چند ربات میتواند توسط یک انسان نادیده گرفته شود)
- سازمان (مانند سهامداران مختلف، نقشها)
از آنجایی که یکی از اهداف Robotics4EU توسعه مدل ارزیابی رباتیک مسئول است، هماهنگکننده اصلی پروژه، Anneli Roose، در مورد آمادگی اجتماعی رباتها صحبت کرد.
بنابراین، برای تعیین این موضوع، مهم است که بفهمیم یک ربات تا چه اندازه: الف) ارزشهای اخلاقی، ب) نیازهای اجتماعی-اقتصادی، ج) مسائل داده، د) مسائل آموزشی و مدیریتی، ه) نگرانیهای قانونی را برآورده میکند. هیچ الزام قانونی یا نظارتی را پوشش نمیدهد. پایه و اساس ساخت مدل ارزیابی Robotics4EU سطوح آمادگی اجتماعی است، در حالی که ابزارهای مورد استفاده نظرسنجی، مصاحبه، مناظره، کارگاهها و انجمنهای ذینفعان شامل جامعه تحقیقاتی رباتیک، سیاستگذاران و شهروندان است.
میزگرد
در نهایت، کارگاه با بحث میزگردی که موضوعات بسیار بحث برانگیزی را مطرح کرد، به پایان رسید.
چگونه میتوان یک مدل خودارزیابی یا ابزار خود ارزیابی را به گونهای طراحی کرد که در عرض ۲-۳ سال معتبر باشد. آیا ممکن و یا مناسب است؟
Thomas Ellwart تاکید کرد که این یک سوال بسیار دشوار است، زیرا نیاز به درگیر کردن کاربران و بازار دارد.
موضوع دیگر این است که آیا سیستم خودکار، پایدار و سازگار با محیط در حال تغییر خواهد بود و در طول زمان قابل اعتماد خواهد بود؟
که در واقع یک سوال برای توسعهدهندگان و مهندسان است.
Roberto Zicari خاطرنشان میکند که مدل ارزیابی در حال رشد، باید مختص حوزه باشد، زیرا رباتی که به مراقبتهای بهداشتی کمک میکند، با رباتی که جایگزین کارگران معدن میشود، بسیار متفاوت است.
بنابراین، انتقال دانش به دست آمده در بخش مراقبتهای بهداشتی به بازرسی و نگهداری بسیار دشوار است.
وی تاکید کرد که ایجاد یک کارگروه بین رشتهای با تمرکز بر چندین حوزه و تلاش برای ارزیابی میزان آمادگی اجتماعی بسیار جالب خواهد بود.
آیا موانع نظارتی مهم هستند؟ آیا این موانع در مقررات اتحادیه اروپا و یا مقررات ملی وجود دارد؟
Thomas Ellwart بیان میکند که دو موضوع دشوار وجود دارد: ایمنی و حفاظت از دادهها، که اگر در مورد مقررات مربوط به هوش مصنوعی صحبت میکنیم، کنار هم قرار میگیرند.
Roberto Zicari نیز خاطرنشان کرد که اتحادیه اروپا اولین قانون مقررات هوش مصنوعی را با هدف تنظیم سیستمها و راه حلهای مبتنی بر هوش مصنوعی که بر اساس رویکرد ارزیابی ریسک است، پیشنهاد کرد.
این قانون پیشنهادی، برخلاف تعریف کلاسیک، به هوش مصنوعی عمدتاً به عنوان یک نرمافزار نگاه میکند.
با این حال، کدام ترکیب دقیق از سختافزار و هوش مصنوعی دارای ریسک بالا و ریسک پایین است؟
بنابراین، Roberto تاکید کرد که نیاز به بحث در میان محققان، جامعه حقوقی و کارشناسان صنعت وجود دارد.
برخی از شرکتکنندگان همچنین متوجه شدند که چارچوب قانونی باید با تفاوتهای فرهنگی در سراسر جهان تطبیق داده شود.
تاریخ و موضوع کارگاه بعدی!
کارگاه آتی در ۲۳ فوریه ۲۰۲۲، در ساعت ۱۱ تا ۱۴ خواهد بود.
موضوع کارگاه بعدی (تقویت نوآوریها و به حداکثر رساندن تأثیر اجتماعی. نقش مراکز نوآوری دیجیتال (DIHs) در رباتیک برای بازرسی و تعمیر و نگهداری) است.
در این کارگاه به مراکز نوآوری دیجیتال به عنوان راهی برای اتصال مؤسسات و SMEها نگاه خواهد شد که به پر کردن شکاف دانش در مورد مسائل غیرفناوری رباتیک در بازرسی و تعمیر و نگهداری کمک میکند.
همچنین در آنجا بر فرصتهایی تمرکز خواهد شد که شرکتهای کوچک و متوسط و استارتآپهای فناوری را در کنار هم قرار میدهند و اینکه چگونه میتوانند به طور بالقوه نوآوریهای خود را در حوزه مورد احترام تقویت کنند.
در این کارگاه نمایندگانی از مراکز نوآوری دیجیتال و همچنین کارشناسان صنعت نیز حضور خواهند داشت.
دیدگاهتان را بنویسید